اثرات تحریم های بین المللی و سایر عوامل تأثیرگذار بر نرخ ارز در ایران

ارزیابی بازار ارز در ایران، بر این مهم دلالت دارد که نوسان­های نرخ ارز تحت تأثیر رویدادهای سیاسی از جمله تحریم­های بین­الملی[1] بوده است. یکی از ریشه­های این تأثیرگذاری، اقتصاد تک­محصولی و وابستگی شدید دریافتی­های ارزی به فروش نفت بوده است. به همین منظور، مطالعه­ی حاضر در بازه‌ی زمانی1393-1359، با استفاده از الگوی تصریح شده­ نرخ ارز و روشخود توضیحی با وقفه­هایتوزیعی (ARDL)، به ارزیابی اثرات تحریم­های بین­المللی همه­جانبه‌یسال1391 بر نرخ ارز از طریق تأثیرگذاری بر میزان صادرات نفت و کسری بودجه‌ی دولت پرداخته و در ادامه، اثرات تحریم­های قبل از سال1391و سایر متغیرهای تأثیرگذار را نیز مورد بررسی قرار دادهاست. نتایج حاصل شده نشان می­دهد که تحریم­های قبل از سال 1391 اثر مستقیم و البته ضعیفی بر نرخ ارز داشته و تحریم­های سال 1391 از طریق وارد کردن تکانه­های منفی به دریافتی­های ارزی نفت و بودجه‌ی دولت، تأثیر مستقیم و قوی­تری بر نرخ ارز داشته­ است. هم‌چنین،درآمدهای صادرات نفتی و نظام تک نرخی ارز، اثر مثبت و معناداری را بر نرخ ارز نشان داده و متغیرهای شاخص بهای کالاهای مصرفی (CPI) و تولید ناخالص داخلی نیز تأثیری مستقیم و معناداری بر نرخ ارز داشته­­اند. طبقه بندی JEL: C22, F31, F51, F59 1. International Sanctions